Nga: Destan Jonuzi
Në politikën e Hristijan Mickoskit, fjala “zhdukje” po merr formë doktrine. Jo më si metaforë zgjedhore, por si filozofi pushteti. Kur një kryeministër e përdor këtë term për të përshkruar një subjekt politik që përfaqëson shqiptarët, ai nuk flet më për garë demokratike, por për ndarje etnike të qëllimshme. Dhe kjo nuk është vetëm retorikë – është strategji për ta shtyrë një komunitet të tërë drejt heshtjes dhe nënshtrimit institucional. Por Mickoski harron një gjë themelore: Shqiptarët nuk përkulen. As në vitin 2001, as në vitin 2025.
Nga fjalët e rrezikshme te “bota serbe” që frymëzon pushtetin
Fjalori i Mickoskit e ka tejkaluar kufirin e kritikës politike. Aty ku duhej debat mbi korrupsionin, reformat dhe mirëqenien, ai ofron retorikë që ngjan me propagandën e njohur të “botës serbe”: ndarje, viktimizim, dhe krijim të “armikut të brendshëm”.
Kjo është penetrim i diskursit serb në politikën maqedonase, sidomos përmes kanaleve të mediave dhe rrjeteve që ndikojnë në VMRO-DPMNE. Kjo ndikon drejtpërdrejt në tonin e pushtetit: një lider që më shumë ngjan me Vuçiqin se me kryeministër europian.
Në këtë realitet, “zhdukja e BDI-së” nuk është vetëm slogan. Është përpjekje për të fshirë simbolikisht një brez të tërë të përfaqësimit shqiptar që nisi me Marrëveshjen e Ohrit dhe vazhdoi me përfshirjen institucionale në çdo nivel të shtetit.
Degradimi institucional si mjet kontrolli
VMRO-DPMNE po përpiqet ta zbusë rolin shqiptar nëpërmjet centralizimit të institucioneve, emërimeve selektive dhe bllokadave administrative. Kjo ndodh pa zhurmë, por me efekt të qëllimshëm: shqiptarët të lodhen nga procedurat, të ndihen të padukshëm në vendimmarrje, të mendojnë se pjesëmarrja është e kotë.
Ky është degradim institucional i planifikuar – një mënyrë për të “heshtur” një komunitet pa thënë kurrë hapur që po e hesht.
BDI – simbol i qëndrueshmërisë, jo armik politik
Shumë e kritikojnë BDI-në për kalkulime politike, por një fakt nuk mund të mohohet: BDI është faktori që garantoi përfshirjen e shqiptarëve në institucionet e shtetit dhe arkitekti i bashkëjetesës pas konfliktit të 2001-shit.
Më herët kam shkruar se Ali Ahmeti është “lider tipik shqiptar dhe model që nuk e gjen në kampin maqedonas”. Dhe pikërisht kjo është arsyeja pse Mickoski e sheh si pengesë – jo pse është parti e vjetër, por pse është forcë që mban ekuilibrin multietnik në Maqedoni. Nëse ajo “zhduket”, zhduket edhe balanca që e mban këtë shtet të qëndrueshëm.
Shqiptarët, mes trysnisë dhe dinjitetit
Presioni është real. Emërime të bllokuara, komuna që nuk marrin buxhete, përfaqësues që margjinalizohen publikisht. Por historia e shqiptarëve në Maqedoni është dëshmi që asnjë pushtet nuk ka mundur t’i gjunjëzojë.
Në çdo përpjekje për nënshtrim, shqiptarët kanë reaguar me dinjitet, me votë, me fjalë dhe me qëndresë. Ata që mendojnë se mund ta zbehin këtë zë me “fjalë të forta” apo me kërcënime administrative, nuk e njohin realitetin e këtij vendi. Sepse shqiptari mund të jetë kritik ndaj partive të veta, por kurrë nuk do ta pranojë degradimin institucional si normë.
Rreziku për bashkëjetesën
Kjo gjuhë e “zhdukjes” është rreziku më i madh për marrëdhëniet ndëretnike që janë ndërtuar me mund e kompromis. Ajo minon çdo besim që shqiptarët kanë në institucione dhe forcon bindjen se shteti nuk është i tyre. Kjo është terren ideal për tensione dhe përçarje – një skenar që i shërben vetëm atyre që duan ta mbajnë vendin të izoluar dhe të varur nga ndikimi i Beogradit.
Prandaj, heshtja nuk është më opsion. As për partitë shqiptare, as për mediat, as për qytetarët që duan shtet të barabartë. Koha e frazave boshe ka mbaruar. Kjo është koha që institucionet të reagojnë ndaj gjuhës së urrejtjes, partitë shqiptare të dalin me platformë të përbashkët, dhe që qytetarët të mos pranojnë të trajtohen si statistë të politikës maqedonase.
Tani është momenti për t’i thënë pushtetit: Shqiptarët nuk janë problem – janë pjesë e zgjidhjes. Dhe nëse ndokush dëshiron t’i “zhdukë” politikisht, le ta dijë se historia nuk ka njohur ende sukses në zhdukjen e dinjitetit njerëzor.
Fjalët janë pasqyrë e frikës
Kur Mickoski flet për “zhdukje”, ai flet nga frika. Frika se humbet kontrollin, frika se nuk mund të qeverisë një shtet multietnik me barazi reale. Por kjo frikë nuk duhet të bëhet program shtetëror. Sepse Maqedonia e Veriut – me gjithë sfidat e saj – është projekt që jeton falë bashkëjetesës, jo falë ndarjes. Dhe kush luan me këtë ekuilibër, luan me zjarrin e shtetit vetë.
Shqiptarët e kanë dëshmuar se nuk përkulen para askujt, as kur ndihen të margjinalizuar, as kur fjalët kthehen në armë. Ata kanë ditur të reagojnë me mençuri, me qetësi dhe me forcën e një historie që nuk fshihet me urdhra partie. Nëse dikush në Shkup beson se mund ta “zhdukë” një komunitet përmes retorikës politike, le ta hapë historinë: çdo përpjekje e tillë ka përfunduar me humbje morale dhe politike për ata që e kanë nisur.(PressOnline.al)
