“Ne, evropianët, duhet të bëjmë shumë më tepër për të marrë nën kontroll kontinentin tonë, për të mbrojtur vlerat tona demokratike dhe për të garantuar sigurinë tonë,” deklaroi komisionerja evropiane për Zgjerim, Marta Kos, gjatë prezantimit të paketës së raporteve për përparimin e vendeve kandidate para Komitetit për Punë të Jashtme të Parlamentit Evropian, informon PressOnline.al
Ajo theksoi se kjo mund të arrihet vetëm me bashkëpunim të ngushtë me vendet fqinje, për të ndërtuar një Evropë të fortë, të qëndrueshme, të sigurt dhe të bashkuar, e bazuar në vlera dhe parime të përbashkëta.
“Vetëm nëse e përfundojmë bashkimin e Evropës, mund të sigurojmë paqe, liri dhe prosperitet në kontinentin tonë. Vetëm së bashku me ata që ndajnë vlerat tona mund të sigurojmë që Evropa të ketë një zë të pavarur në botë,” tha Kos, duke theksuar se raportet duhet të lexohen në kontekstin e peizazhit të ri gjeopolitik.
Për Maqedoninë e Veriut
Kos vlerësoi se Maqedonia e Veriut është plotësisht e harmonizuar me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë së BE-së, dhe se vazhdojnë përgatitjet teknike për planin e veprimit dhe udhërrëfyesit e negociatave për klasterin e parë.
Megjithatë, ajo theksoi se Shkupi nuk ka ndërmarrë hapa vendimtarë në negociatat për anëtarësim dhe duhet të ndryshojë Kushtetutën sipas konkluzioneve të Këshillit të vitit 2022, për të mundur të ecë përpara në rrugën drejt BE-së.
Vlerësime për vendet tjera
Komisionerja vuri në dukje se Mali i Zi, Shqipëria, Moldavia dhe Ukraina kanë bërë “përparim të konsiderueshëm”, duke treguar se reformat shpërblehen.
Për Serbinë, tha se ritmi i reformave është ngadalësuar dukshëm, për Bosnjë e Hercegovinën – se përballet me tensione politike dhe ngecje, ndërsa për Kosovën – se procesi është bllokuar për shkak të ngërçit politik pas zgjedhjeve.
Sa i përket Turqisë, ajo vlerësoi se vazhdon përkeqësimi i standardeve demokratike dhe i sundimit të ligjit, ndërsa për Gjeorgjinë – se po ndodh një regres serioz demokratik.
“2025 – një vit i mirë për zgjerimin”
Sipas Kos, viti 2025 ishte një vit i mirë për punën e BE-së me vendet kandidate, me një ritëm të përshpejtuar të integrimit gradual, përfshirë Instrumentin për Ukrainën dhe Planet e Rritjes për Ballkanin Perëndimor dhe Moldavinë.
Ajo theksoi se instrumentet e reja reflektojnë realitetin gjeopolitik të ri dhe ofrojnë pjesëmarrje në programe të BE-së edhe para anëtarësimit të plotë, përmes integrimit të hershëm në tregun e përbashkët dhe standardet evropiane.
Kos përmendi se disa vende kandidate, përfshirë Maqedoninë e Veriut, tashmë janë bashkuar me Zonën e Vetme Evropiane të Pagesave, dhe se ka përparim edhe në fushën e roamingut.
“Këto janë hapa integrues që ecin paralelisht me reformat – veçanërisht në sundimin e ligjit, të drejtat themelore dhe demokracinë,” shtoi ajo, përcjell PressOnline.al
Reformat si kusht për anëtarësim të suksesshëm
Sipas Kos, suksesi i zgjerimit të ardhshëm varet nga cilësia e reformave dhe masat mbrojtëse që do të garantojnë integritetin dhe vlerat demokratike të BE-së.
Ajo paralajmëroi se marrëveshjet e ardhshme të anëtarësimit do të përfshijnë mekanizma më të fortë mbrojtës, për të shmangur çdo regres në zbatimin e reformave pas anëtarësimit.
“Çdo zgjerim e ka bërë BE-në më të fortë, prandaj nuk duhet të hezitojmë të diskutojmë mënyrat për ta bërë një Evropë më të madhe edhe më të qëndrueshme,” përfundoi Kos.
